Profesor zwyczajny doktor kapitan żeglugi wielkiej Daniel Duda otrzymał tytuł i godność doktora honoris causa Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni.
Nautologia 2015, nr 152
Profesor zwyczajny doktor kapitan żeglugi wielkiej Daniel Duda Uchwałą Senatu Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni, podjętą na jego posiedzeniu (Uchwała nr 39/2014) w dniu 16 października 2014 roku, po zapoznaniu się z opiniami rektora Akademii Morskiej w Szczecinie prof. dr. hab. inż. kpt. ż.w. Stanisława Gucmy, byłego rektora Akademii Morskiej w Gdyni prof. dr. hab. inż. Romualda Cwilewicza oraz prof. dr. hab. inż. Bernarda Wiśniewskiego z Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Szczecinie – nadał tytuł i godność doktora honoris causa tej Uczelni. Pisząc w tej Uchwale: „Za wybitny wkład w rozwój nauki i gospodarki morskiej w zakresie bezpieczeństwa żeglugi, ratownictwa i transportu morskiego, promowania morskich dziejów Polski, znakomite osiągnięcia dydaktyczne i organizacyjne w polskim szkolnictwie wyższym, działalność na rzecz integracji środowiska naukowego nawigatorów, propagowanie wiedzy o morzu wśród społeczeństwa polskiego oraz w uznaniu zasług dla Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, którą wzbogacił swą osobowością naukowca i nauczyciela akademickiego”.
Poprzednio Uczelnia ta tym tytułem uhonorowała siedmiu wybitnych profesorów, którzy „swoim autorytetem, zaangażowaniem oraz twórczą pracą budowali i wzmacniali potencjał obronny Marynarki Wojennej RP, wnosili wybitny wkład w rozwój morskiego szkolnictwa wojskowego i kształcenia polskich kadr morskich”. Godzi się przypomnieć, że zaszczytu tego dostąpili profesorowie: Lech Kobyliński, Bolesław Mazurkiewicz, Władysław Wojnowski, Józef Urbański, kontradmirał w st. spoczynku Hieronim Henryk Pietraszkiewicz, prof. Jerzy W. Doerffer, Lon-gin Pastusiak. Teraz do owego grona został dołączony właśnie prof. zw. dr kpt. ż.w. Daniel Duda. Jak bowiem podkreślił w swym „Słowie wstępnym”, w publikacji edytorsko pięknie przygotowanej z okazji nadania doktoratu honoris causa Profesorowi Danielowi, kontradmirał Rektor-Komendant Akademii Marynarki Wojennej Czesław Dyrcz1, nadmieniając, że Profesor Daniel Duda cieszy się wielkim szacunkiem i uznaniem morskich środowisk akademickich, i że Jego związki z Akademią Marynarki Wojennej, datujące się od początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, charakteryzuje niezwykle bogata działalność naukowa, dydaktyczna i wychowawcza, kształtująca postawy przyszłych oficerów Marynarki Wojennej, „To dla mnie osobiście wyjątkowo ważne jest uhonorowanie Profesora Daniela Dudy najwyższą godnością Akademii Marynarki Wojennej… Byłem inicjatorem tego procesu, gdy 24 kwietnia 2004 roku na ręce przewodniczącego Rady Wydziału Dowodzenia i Operacji Morskich kmdr. dr. hab. Tomasza Szubrychta, wydziału posiadającego uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego, złożyłem wniosek o wszczęcie postępowania”.
Jednakże oficjalne nadanie tej godności profesorowi Danielowi Dudzie odbyło się 19 marca br. podczas uroczystego posiedzenia Senatu AMW w Audytorium Biblioteki Głównej Uczelni. W obecności wielu zaproszonych gości, m.in. pani wiceminister resortu Infrastruktury i Rozwoju, prof. Doroty Pyć, byłych rektorów-komendantów AMW kontradmirała prof. dr. hab. Antonie-go Komorowskiego, kontradmirała prof. dr. hab. inż. Zbigniewa Kitowskiego, kontradmirała dr. inż. Czesława Dyrcza, dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni, prezesa Stowarzyszenia Kapitanów Żeglugi Wielkiej oraz Ligi Morskiej i Rzecznej dr. inż. Andrzeja Królikowskiego, rektorów Akademii Morskiej w Gdyni prof. dr. hab. Piotra Jędrzejowicza i Akademii Morskiej w Szczecinie prof. dr. hab. inż. kpt. ż.w. Stanisława Gucmy, licznej grupy admirałów Marynarki Wojennej, profesorów reprezentujących Polskie Towarzystwo Nautologiczne Zbigniewa Machalińskiego i Jana Kazimierza Sawickiego, przedstawicieli samorządów: Rady Miasta Gdyni z jej przewodniczącym Zygmuntem Żmudą Trzebiatowskim, Rady Miasta Pucka z przewodniczącym Piotrem Kozakiewiczem. Była reprezentacja Miasta Bochni, gdzie się Daniel Duda urodził i którego władze przyznały „Dyplom Honorowego Ambasadora Kró-lewsko-Górniczego Miasta Bochni Dla Waćpana Daniela Dudy”, w którym podpisany pod nim burmistrz Bochni Wojciech Cholewa „suplikuje pokornie, iżbyś udając się w rozmaite tego świata strony… przedstawiać się będziesz – wszem i wobec każdemu z osobna sławił nasz prastary gród i niezrównaną żupę solną rozpowiadając, iż będąc perłą Rzeczypospolitej naszej, są prawdziwie godne wszelkiej pomocy, wsparcia tudzież innych pożytków i dobrodziejstw…”.
Z takiego przesłania Profesor D. Duda wywiązuje się z nawiązką…
Po wprowadzeniu Sztandaru Akademii oraz członków Senatu, słowo wstępne otwierające tę uroczystość wygłosił kontradmirał Czesław Dyrcz; stwierdził między innymi, że z satysfakcją przyjął decyzję Senatu AMW o nadaniu prof. Danielowi Dudzie tytułu doktora honoris causa, gdyż był (o czym szerzej wspomniał już we wcześniej przywołanej publikacji) inicjatorem tego procesu – wniosku z dnia 24 kwietnia 2014 roku. Dodał, że opinie związane z powyższym wnioskiem napisali profesorowie Stanisław Gucma – rektor Akademii Morskiej w Szczecinie, Romuald Cwilewicz – były rektor Akademii Morskiej w Gdyni oraz Bernard Wiśniewski ze szczecińskiej Akademii Morskiej, z jej Wydziału Nawigacyjnego. Podkreślił również, że profesor Daniel Duda cieszy się wielkim szacunkiem oraz uznaniem środowisk akademickich i organizacji społecznych.
Laudację poświęconą Panu Profesorowi Danielowi Dudzie wygłosił obecny rektor-komendant AMW, prof. dr hab. Tomasz Szubrycht; przypomniał, że Daniel Duda to pierwszy w gronie kapitanów żeglugi wielkiej, który uzyskał tytuł profesorski, że mimo iż urodził się w Bochni (14 lipca 1933 roku), w znacznej odległości od morza, to całe swoje życie zawodowe związał z żeglugą, administracją i szkolnictwem morskim.
Przeszedł wszystkie etapy edukacji morskiej, od kursu pracy morskiej, Szkoły Jungów, Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni, pracę w administracji morskiej, w morskim szkolnictwie wyższym, po szkolenie oficerów rezerwy. Jest absolwentem Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie, w której po uzyskaniu magistra ekonomii (za pracę magisterską „Monografia linii arabsko-perskiej” – dop. HS.), w 1969 obronił pracę doktorską „Rynek przewozów ładunków płynnych Środkowego Wschodu”.
W swej karierze morskiej odnotował pływanie na statkach pod polską i obcą banderę, łącznie na trzydziestu statkach, kilkoma dowodząc (jak np. po raz pierwszy drobnicowcem o nośności 7660 ton „Curie-Skłodowska”, w długotrwałym rejsie na Daleki Wschód, czy potem dowodził statkami „Waryński”, „Sandomierz”, „Ciechocinek”… – dop. HS). Był pierwszym dziekanem Wydziału Nawigacyjnego, jego organizatorem i tym, który przyczynił się do jego rozwoju pod względem dydaktycznym, kadrowym i nauko-badawczym, laboratoryjnym.W roku 1972 został rektorem Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni i pełnił to stanowisko nieprzerwanie przez 3 kadencje. Dzięki wytrwałości i usilnym zabiegom na stanowisku rektora tejże Uczelni pozyskała ona nowoczesny jak na ów czas statek szkolno-towarowy Antoni Garnuszewski, wprowadzony do eksploatacji w 1974 roku, w tym też samym roku rozpoczęła się z inicjatywy rektora budowa nowych domów studenckich oraz hali sportowej, inwestycje znacznie poprawiające uczelnianą infrastrukturę.
Laudator nadmienił jeszcze między innymi, że związki profesora Daniela Dudy z Akademią Marynarki Wojennej mają już sześćdziesięcioletnią historię. Zapoczątkowane zostały przeszkoleniem oficerów rezerwy MW, które Pan profesor odbył w 1955 roku. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, będąc Rektorem Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, Profesor zainicjował współpracę, w formie umowy, pomiędzy kierowaną przezeń Uczelnią i Wyższą Szkołą Marynarki Wojennej, która obowiązuje do dzisiaj. Rektor T. Szubrycht wspomniał również o takich inicjatywach Profesora Dudy jak zainicjowanie przez niego współpracy z Biurem Hydrograficznym Marynarki Wojennej oraz Komendą Portu Wojennego Gdynia, obejmującą między innymi prace nad powstaniem Atlasu Radarowego Wielkiego Bełtu, kompleksowe działania związane z nawigacyjno-hydrograficznym zabezpieczeniem torów wodnych do portów Świnoujście i Nowy Port.
W 1990 roku Profesor Daniel Duda rozpoczął pracę w Akademii Marynarki Wojennej na stanowisku profesora nadzwyczajnego, a od 2004 roku jest już na pełnym etacie profesora zwyczajnego. W 2008 roku objął stanowisko kierownika Katedry Eksploatacji Jednostki Pływającej.
Niewątpliwie na osobną uwagę zasługuje działalność publikacyjna Profesora. W tej sferze Jego dorobek obejmuje ponad pięćset pozycji, wśród których poczesne miejsce (więcej niż połowa) zajmuje problematyka dotycząca bezpieczeństwa żeglugi, ratownictwa morskiego i manewrowania statkiem. Pozostałe pozycje odnoszą się do kwestii związanych z historiografią morską Polski zarówno okresu międzywojennego, jak i powojennego, przy czym uwaga Profesora jest tu skupiona na szkolnictwie morskim, biografistyce ludzi wnoszących szczególny wkład w rozwój szeroko rozumianej polskiej gospodarki morskiej i obronności jej morskiej granicy.
Ważną – podkreślił laudator – cechą aktywności Profesora Dudy, jest jego aktywność społeczna, mająca na względzie upamiętnianie naszej historii morskiej, np. poprzez publikowanie opracowanych przez siebie biogramów zasłużonych ludzi morza, wspieranie budowy pomników (Józefa Piłsudskiego, Eugeniusza Kwiatkowskiego), udział w utworzeniu Ogólnopolskiej Alei Zasłużonych Ludzi Morza w Rewie, w tym stylizowanych gwiazd przedstawicieli Marynarki Wojennej, jak komandora Bolesława Romanowskiego, admirała Andrzeja Karwety, komandora profesora Józefa Urbańskiego, admirała Romualda Wagi oraz kontradmirała Adama Mohuczego lub branie udziału w uroczystościach zaślubin Polski z morzem, corocznie odbywających się w Pucku. Przez wiele lat jest Prezesem Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, wydającym czasopismo „Nautologia”, w którym jest jednym z najaktywniejszych autorów.
Za tę działalność, a także za społeczną i popularyzatorską Profesor Daniel Duda był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany. Do najważniejszych odznaczeń należy zaliczyć Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Laudacyjne wystąpienie prof. Tomasz Szubrycht zakończył złożeniem doktorowi honoris causa serdecznych gratulacji i życzeń dalszych twórczych osiągnięć.
Nie mogło obejść się bez gratulacyjnych pod adresem prof. D. Dudy wystąpień zaproszonych gości, jak pani wiceminister prof. Doroty Pyć, dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni dr. inż. Andrzeja Królikowskiego, rektorów prof. Piotra Jędrzejowicza, Stanisława Gucmy, przedstawicieli miasta Pucka, którego prof. D. Duda jest Honorowym Obywatelem. Tym tytułem Honorowego Obywatela wyróżniła Go również Gmina Łęczyce. Były wiązanki kwiatów, które przekazywano małżonce prof. Dudy, Stanisławie, bowiem jak sam na początku uroczystości zaznaczył wyróżniony tytułem dok-tora honoris causa, że to dzięki swej małżonce, jej wyrozumiałości i wsparciu zawdzięcza to wszystko, co w życiu osiągnął.
Podczas takiej, w dużym skrócie opisanej uroczystości, zwyczajem jest, aby uhonorowany tytułem i godnością doktora honoris causa wygłosił wykład. Tematem wygłoszonego przez prof. Daniela Dudę wykładu była „Kultura bezpieczeństwa na morzu”. Wysłuchany został przez wszystkich z dużym zainteresowaniem. Zaraz na wstępie Profesor nawiązał do ogłoszonego przez Międzynarodową Organizację Morską tematu „Bezpieczniejsza żegluga wymaga kultury bezpieczeństwa” oraz do „obchodów Międzynarodowych Dni Morza w 2002 roku, i postawionego wtedy pytania, czym jest i co obejmuje określenie „kultura bezpieczeństwa na morzu” oraz czy należy je wprowadzić i stosować”. Trudno jednak w kilku zdaniach rozwinąć tutaj uwagi i wnioski, wynikające z głównego nurtu Profesorskich rozważań, w każdym razie warto byłoby całość tegoż wykładu opublikować na łamach czasopisma „Nautologia”.
Henryk Spigarski (opracowanie)
Cezary Spigarski (zdjęcia)
